Formacja duchowa alumnów zmierza do pogłębienia jedności z Trójosobowym Bogiem i drugim człowiekiem w Kościele poprzez stopniowe odkrywanie w życiu wewnętrznym kandydatów do kapłaństwa piękna Bożego obrazu i podobieństwa. Dokonuje się to przez systematyczne rozważanie niezwykłego bogactwa słowa Bożego, które jest ustawicznie kierowane przez Chrystusa do szczególnie umiłowanych przez Niego uczniów. Alumni, w duchu miłości, odpowiadają na dar powołania, wypowiedziany w słowie Bożym, podejmując trud ascezy i przyjmując z otwartością serca różne formy modlitwy, która staje się źródłem ich duchowego rozwoju. Wszystko to dokonuje się w atmosferze milczenia i głębokiego skupienia, pozwalającej doświadczyć bliskości przychodzącego Chrystusa.
Doświadczenie to w sposób szczególny zaznacza się w celebrowanej Eucharystii, która stanowi pełnię doskonałej modlitwy, życia sakramentalnego i ponadczasowy wzór bezinteresownej służby bliźnim. Codziennie sprawowana Eucharystia, stanowiąca źródło i szczyt życia duchowego, jest najważniejszym wydarzeniem każdego dnia, gdyż wpływa w sposób zasadniczy na pozostałe przejawy życia wspólnotowego.
Różnorodność codziennych form życia duchowego
Modlitwy poranne wprowadzają alumnów w tajemniczą głębię spotkania z Chrystusem, który przychodzi do wspólnoty seminaryjnej w prostocie codziennych zajęć w sposób niepowtarzalny dla każdego z powołanych. Trud i piękno każdego mijającego dnia uwypuklają modlitwy wieczorne, które tworzą duchowy klimat dziękczynienia i uwielbienia Boga za dar mijającego dnia oraz wprowadzają alumnów w ufną akceptację woli Bożej w bliskiej, nadchodzącej przyszłości.
Istotną praktyką rozpoczynającą każdy dzień życia duchowego alumnów jest rozmyślanie. Obejmujące działanie rozumu, woli i uczuć staje się źródłem duchowej inspiracji we wszystkich wymiarach życia seminaryjnego i kapłańskiego. Zasadniczym zadaniem formacji duchowej jest kształtowanie wrażliwego sumienia alumnów, które stanowi podstawę rozwoju życia chrześcijańskiego i kapłańskiego przyszłych pasterzy wspólnot parafialnych. W realizacji tych zamierzeń decydującą rolę spełnia rachunek sumienia szczegółowy i ogólny.
Piękno i sens formacji duchowej opiera się na głębokiej świadomości obecności Chrystusa we wspólnocie seminaryjnej. Alumni, pragnąc się z Nim zjednoczyć w modlitwie i doświadczyć Jego obecności w codziennym życiu, podejmują praktykę nawiedzenia Najświętszego Sakramentu. W czasie tych intymnych chwil modlitwy, wyrażając akty dziękczynienia, uwielbienia, przebłagania i prośby, powołani do służby Bożej ofiarują Chrystusowi całe swoje życie wynosząc z kaplicy seminaryjnej radość, pokój i miłość.
Wspólnota seminaryjna jest domem słowa Bożego, które rozbrzmiewa nie tylko w pięknej architekturze seminaryjnych murów, lecz przede wszystkim w sercach alumnów pochylających się nad świętym Tekstem. Codzienna lektura Pisma Świętego pozwala na pełne utożsamienie się z rzeczywistością Ewangelii nie tylko przez sam fakt jej czytania, rozumienia i interpretacji, ale przede wszystkim przez dar stawania się żywą Ewangelią dla wspólnoty Kościoła. Ewangelia przeżywana na przestrzeni wieków ujawnia niezwykłe bogactwo kościelnej Tradycji, w którą wpisują się różne formy duchowości, przykład świętych i męczenników, dzieła ascetyczne i pisma teologiczne. Praktyka codziennej lektury duchownej wprowadza alumnów w to wielkie, duchowe bogactwo i umożliwia im proces tworzenia niepowtarzalnego charakteru własnej duchowości w oparciu o ponadczasowy wzór życia duchowego, który wciąż odnajdują w osobie Jezusa Chrystusa.
Pełne otwarcie się na Boga nie mogłoby mieć miejsca bez praktyki codziennego milczenia (silentium sacrum), które jest warunkiem skutecznego słuchania słowa Bożego oraz odpowiadania na nie w różnych formach modlitwy. Milczenie religijne praktykowane w ciągu dnia, wieczorem i w czasie rekolekcji oraz dni skupienia wprowadza alumnów w niezwykłą, duchową atmosferę doświadczenia obecności Boga i przyjmowania postawy ustawicznej Jego adoracji.
Bogactwo innych form życia duchowego
Intensywny charakter formacji seminaryjnej wymaga chwil szczególnego wyciszenia i modlitwy. Służą temu okresowe dni skupienia, w czasie których ściśle określona tematyka konferencji, sakrament pokuty i możliwość pogłębionej medytacji pozwalają alumnom na modlitewną analizę wybranych zagadnień związanych z niektórymi obszarami ich życia duchowego.
Dwa razy w roku wspólnota seminaryjna przeżywa czas rekolekcji, które dzięki szczególnej łasce Bożej, wyciszeniu, modlitwie pozwalają alumnom zanurzyć się w niezmierzonej miłości Trójcy Świętej, wszczepić się mocniej w osobę Chrystusa Najwyższego Kapłana, pogłębić świadomość wielkości i piękna powołania kapłańskiego.
Wspólnota seminaryjna nie zamyka się w przeżywaniu obecności Boga jedynie w obrębie budynków seminaryjnych, lecz wierna swojemu posłannictwu otwiera się na różne wspólnoty parafialne. Alumni aktywnie uczestniczą w wielu nabożeństwach pozaseminaryjnych, szczególnie w liturgii katedralnej, która ukazuje szczególny związek przyszłych kapłanów z Chrystusem, z Biskupem Diecezjalnym, prezbiterium i całym Ludem Bożym.
Odpowiedzialność przyszłych kapłanów za cały Kościół sprawia, że w seminaryjnej formacji duchowej należy uwzględnić indywidualną i wspólnotową celebrację Liturgii godzin. Nasza wspólnota seminaryjna wielokrotnie w ciągu tygodnia celebruje Liturgię godzin, mając świadomość tego, że jest ona ściśle związana z liturgią Kościoła i życiem chrześcijańskim, stając się w ten sposób duchową przestrzenią życia kapłańskiego.
Rok liturgiczny niesie ze sobą dar stopniowego uobecniania zbawczych tajemnic Chrystusa. Okres Wielkiego Postu w sposób szczególny uwypukla pasyjny charakter zbawczego dzieła Chrystusa oraz pasyjną pobożność naszego Kościoła lokalnego. Uczestniczenie w nabożeństwach pasyjnych Drogi Krzyżowej i Gorzkich Żali staje się formą przeżywania przez alumnów także pasyjnego wymiaru ich przyszłej posługi pasterskiej, która na mocy ścisłego związku z osobą Chrystusa, niesie ze sobą również różne formy krzyża.
Rozważanie Pisma Świętego
Pobożność maryjna drogą rozwoju życia duchowego
Życie alumna w Seminarium przybiera różne duchowe odcienie: od chwil zachwytu i radości, poprzez chwile cierpienia i wątpliwości, aż po wydarzenia wielkiej, duchowej fascynacji Bogiem i swoim powołaniem. Doskonałym streszczeniem różnorodności stanów duchowych alumnów jest modlitwa różańcowa, która w tajemnicach radosnych, tajemnicach światła, tajemnicach bolesnych i chwalebnych Chrystusa i Maryi pozwala odnaleźć sens i znaczenie radości, cierpienia i wielkości chrześcijańskiej i kapłańskiej egzystencji.
W południe każdego dnia wspólnota seminaryjna spotyka się w kaplicy, aby wspólnie uczestniczyć w szczegółowym rachunku sumienia oraz modlitwie Anioł Pański odmawianej szczególnie w intencji zmarłych. Tajemnica Wcielenia, dokonująca się w osobie Maryi, jest dla powołanych odzwierciedleniem tajemnicy Bożego wezwania i treścią życia kapłańskiego.
Pogłębiona pobożność maryjna zawsze prowadzi do wzmocnienia więzi z Chrystusem. Stąd też nabożeństwa majowe i październikowe oraz nieustająca nowenna tworzą w życiu duchowym wspólnoty seminaryjnej możliwość naśladowania życia Maryi i przeżywania w Jej osobie pełnej miłości do Boga Ojca, Syna i Ducha Świętego, a w konsekwencji także do wszystkich ludzi.
Podstawowe znaczenie dla formacji duchowej ma świadome i dobrowolne przyjęcie przez kandydatów do kapłaństwa daru celibatu i posłuszeństwa. Poszczególne uroczystości i święta maryjne celebrowane w Seminarium pozwalają alumnom dostrzec ponadczasowe piękno i wzór powołania Maryi w wymiarze Jej czystości i posłuszeństwa. W tym kontekście szczególne znaczenie dla wspólnoty seminaryjnej ma patronalna Uroczystość Niepokalanego Poczęcia połączona z nowenną.
Posługi i święcenia: ku pełni życia w Chrystusie
Upływający czas sześcioletniej formacji seminaryjnej wyznaczają bardzo ważne wydarzenia dla duchowej formacji alumnów, a mianowicie: przyjęcie stroju duchownego, posługi lektora i akolity, włączenie do grona kandydatów do święceń oraz święcenia diakonatu i prezbiteratu.
W duchowości chrześcijańskiej dużą rolę spełniają różnorodne znaki i symbole. Sutanna i koloratka są szczególnego rodzaju znakiem, wpisanym wyraziście w polski krajobraz, znakiem, który jest przez wszystkich rozpoznawany i interpretowany jako dar obecności samego Chrystusa. Dlatego też obrzęd przywdziania stroju duchownego posiada niezwykłe i zarazem zobowiązujące znaczenie dla kandydatów do kapłaństwa. Strój duchowny, przyjmowany w naszym Seminarium na trzecim roku studiów, wprowadza w życie duchowe alumnów jeszcze ściślejsze zobowiązanie naśladowania Chrystusa we wszystkich wymiarach życia seminaryjnego i kapłańskiego.
Podobną rolę spełnia posługa lektora, która jest przywilejem, ale także szczególnym zobowiązaniem alumnów do godnego głoszenia słowa Bożego nie tylko ustami, ale całym swoim życiem. W ten sposób alumn, proklamując z wiarą i miłością słowo Boże, staje się żywym, ewangelicznym znakiem obecności Chrystusa we wspólnocie Kościoła, osobowym przedłużeniem słowa Bożego we współczesnym świecie. Posługę lektora otrzymuje alumn na roku trzecim.
Z kolei w posłudze akolity, na roku czwartym, alumni nie tylko otrzymują przywilej udzielania Komunii św. wiernym w szczególnych okolicznościach, ale przede wszystkim są wezwani do tego, aby ich życie stało się na wzór Chrystusa całkowitym darem dla innych. Posługa akolitatu wzmacnia w ten sposób więź miłości alumna z Chrystusem, ze wspólnotą wiernych oraz pozwala na pogłębioną wizję przyszłego kapłaństwa, które jest ustawicznym darem miłości składanym Bogu i człowiekowi.
Uroczyste przyjęcie do grona kandydatów do święceń odbywa się na roku piątym i wyraża gotowość alumna do przyjęcia święceń diakonatu i święceń kapłańskich. Kościół pragnie, aby kandydaci do święceń wyrazili publicznie swoją wolę ofiarowania się Bogu i Kościołowi. Ze swej strony przyjmuje ofiarę kandydatów, wybiera ich i wzywa, aby się godnie przygotowali do przyjęcia święceń oraz włącza ich prawnie do grona kandydatów do diakonatu i kapłaństwa.
Wszystkie elementy formacji seminaryjnej zmierzają do ukształtowania w alumnach żywego obrazu Jezusa Chrystusa. Święcenia diakonatu i kapłaństwa pozwalają uczestniczyć powołanym w kapłańskiej, królewskiej i prorockiej misji Chrystusa. Wydarzenia te stanowią niezwykłe przeżycie dla wspólnoty seminaryjnej, która w nich odnajduje swój cel i zarazem źródło nowych powołań do służby Bożej.
Święcenia diakonatu niosą ze sobą szereg zobowiązań na całe życie, a mianowicie: przyjęcie daru celibatu, zgoda na posłuszeństwo względem władzy kościelnej oraz zobowiązanie się do celebracji Liturgii godzin. Diakoni zostają równocześnie uzdolnieni do budowania wspólnoty Kościoła mocą posługi głoszenia słowa Bożego, uroczystego sprawowania sakramentu chrztu świętego, celebrowania uroczystości pogrzebowych oraz przywileju błogosławienia ludzi i poświęcania przedmiotów służących kultowi.
Święcenia kapłańskie jeszcze bardziej uwypuklają więź osoby duchownej z Chrystusem i Kościołem. Uroczyste udzielanie święceń kapłańskich przez Księdza Biskupa dokonuje się w Bazylice Katedralnej, gdzie gromadzą się kapłani, rodzice i rodziny przyszłych kapłanów oraz wierni, którzy z głębokim przeżyciem uczestniczą w najważniejszym momencie życia młodych ludzi poświęcających całą swoją przyszłość dla Boga i drugiego człowieka. Niezwykle wzruszającą uroczystością jest celebracja Mszy świętej prymicyjnej w rodzinnej parafii nowo wyświęconego kapłana. Wspólnota parafialna, w której zrodziło się i było rozwijane powołanie kapłańskie, raduje się obecnością kapłana rodaka, którego święcenia są potwierdzeniem zaangażowanego życia duchowego parafian.
We wszystkie wymiary życia duchowego alumnów i kleryków w sposób szczególny wpisuje się osoba Księdza Biskupa Ordynariusza, który czuwa nad całością formacji seminaryjnej. W tym kontekście nie można przecenić przeżywanych razem z nim uroczystości, kierowanego do alumnów słowa Bożego, wspólnych spotkań, indywidualnych rozmów i przykładu życia pasterskiego.
Decydujące znaczenie dla rozwoju życia duchowego alumnów mają także księża przełożeni na czele z księdzem rektorem, którzy wspólnie podejmują trud kształtowania w alumnach duchowego obrazu Chrystusa. Wspólny pobyt z alumnami pod tym samym seminaryjnym dachem, różnorodność wydarzeń seminaryjnych w ciągu długich lat formacji, wytwarzają mocną więź duchową i sprawiają, że różne odcienie duchowości prezentowane przez księży przełożonych mogą stać się dla przyszłych kapłanów inspiracją w ich życiu duchowym i duszpasterskim.
Formacja duchowa w Seminarium zakreśla szerokie kręgi obejmujące głębię życia wewnętrznego poszczególnych alumnów, którzy odnajdują w intymnym obszarze swojego serca nieskończoną miłość Trójcy Świętej oraz niezgłębione bogactwo duchowe całej wspólnoty seminaryjnej pielgrzymującej ustawicznie z Chrystusem do źródeł kapłaństwa. Różnorodność form życia duchowego w Seminarium pozwala każdemu z powołanych podjąć twórczy trud odwzorowania w sobie ponadczasowego obrazu Chrystusa Najwyższego Kapłana i w ten sposób wprowadzać w przyszłości wiernych w tajemnicę miłości Boga Ojca, Syna i Ducha Świętego.